Pierwsza próba powołania do życia Muzeum Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza (MUAM, Muzeum UAM) miała miejsce w latach siedemdziesiątych XX w. Ze względu na różne czynniki zaniechano wówczas tego zamiaru. Dobrym momentem, by ponownie zainicjować te działania były w 2009 r. uroczystości dziewięćdziesięciolecia powstania Uniwersytetu Senat UAM, uchwalając strategię uczelni, przewidział potrzebę powstania uniwersyteckiej placówki muzealnej. W 2016 r. istnienie Muzeum zostało ukonstytuowane. Wybrano pierwszego dyrektora – prof. dr hab. Andrzeja Gulczyńskiego. Na siedzibę instytucji przewidziano przyziemie Collegium Iuridicum, budynku w którym dotychczas znajduje się centrala Wydziału Prawa UAM. Lokalizacja ta okazała się dostępna ze względu na przeprowadzkę Wydziału do kompleksu Collegium Iuridicum Novum przy Alei Niepodległości 53.
Funkcjonujące obecnie Muzeum UAM jest jednostką ogólnouczelnianą. Nie podlega władzom żadnego z wydziałów. Zwierzchnikiem dyrektora Muzeum jest wybrany przez Rektora UAM prorektor. Mianowany prorektor odpowiada przed Rektorem UAM za przebieg procesu budowy, a następnie za funkcjonowanie tej instytucji. Obecnie jest to prorektor ds. ogólnych, prof. dr hab. Tadeusz Wallas.
UAM jest sprawnie funkcjonującą, nowoczesną środkowoeuropejską uczelnią, należącą do ścisłej krajowej czołówki uniwersyteckiej.